Dubai’nin çook eskilere dayanan bir tarihi olduğundan emin değiliz. Tabii ki milyonlarca yıl öncesinde bu bölgede çok daha farklı bir “yaşam” olmuş olmalı; dev ağaçlar, prehistorik hayvanlar, jurassic bir hayat... yoksa, Emirliğe hayat veren (ya da bir zamanlar vermiş olan) petrolden eser olmazdı!



Pre-petrol döneme ait, sazdan samandan bir yazlık ev...

Ama bugün bizim gördüğümüz Dubai’nin tarihi 1830’lardan başlıyor. Halen Dubai’nin başında olan Maktum ailesinin dedeleri, Dubai’nin etrafında yeşerdiği haliç bölgesine yerleşmişler. O günlerden kalan yapılardan olan El-Fahidi kalesi bugün halen ayakta ve Dubai Müzesi olarak hizmet etmeye devam ediyor...



Dubai'nin coupé kalesi El-Fahidi günümüzde Dubai müzesi olarak görev yapıyor. Müzekart geçmiyor, ama giriş sadece 1,5 TeLe...

Kalenin cüssesine baktığınızda, bölgedeki tehdidin, çarpışmaların bizim alışageldiğimizden çok daha küçük ölçekli olduğunu anlıyorsunuz. Hatta kaleye girdiğinizde bu yapının gerçek bir kale mi, yoksa Miniatürk benzeri tema parklarındaki kale maketlerinden mi olduğu konusunda tereddüt yaşıyorsunuz. Yine de Dubai’de geçirecek birkaç saat vaktiniz olduğunda uğranılası bir kale ve müze, çevresindeki Bastakiya da eski Dubai evlerini ve kültürünü görebileceğiniz en nezih mahalle.





Efendim, Hürmüz Boğazı’nın çıkışını tutan bu bölge, karadan içeri doğru giren halicin doğal bir liman oluşturmasıyla, ticari açıdan stratejik önem taşıdığı için göze batmaya başlamış. Halicin iki yakasında hem yerleşim, hem de ticaret giderek gelişmiş.



1950'lerde Haliç bölgesi, henüz Dubai TOKİ'sinin eline geçmemişken...



Dubai Emiri El Maktum ailesinin Liman girişine hakim eski ikametgahları

Emirlik, bugünlerde uygulayacağı über-liberal ekonomi politikalarının sinyallerini o zamanlarda vermiş ve 1894 yılında yabancı tüccarların vergiden muaf olacağını duyurmuş. Emirliğin nüfusu kısa zamanda iki katına çıkmış ve özellikle inci, incik, boncuk ve kurutulmuş balık ihracatı patlamış!



Geçmiş bir çağdan kalan gemiler halen Dubai limanında fink atıyor...




Dubai'nin rengarenk ticari hayatı


Yine aynı yıl Dubai’nin parlak geleceğini öngören İngilizler, Dubai’yi Osmanlı İmparatorluğu’na karşı korumayı taahhüt etmiş ve ince ince Emirliğe sızmaya başlamış. Emirlik, İngilizlerle iki anlaşma yaparak kaderini belirlemiş; birisi İngiliz uçaklarının inip kalkabilmesi, diğeri de petrol arama hakkı üzerine!



Haliç'te gün batımı... Karşı yakadaki Bur Dubai kıyısının uzuun bir şeridi İngiliz Konsolosluğuna aittir halen...

1930’lara kadar Dubai ekonomisinin lokomotifi inci olmuş. Halikarnas’ta sünger için dalan vatandaşlarımız ile aynı zamanlarda, Dubaili cevval denizciler yılın 4-5 ayı inci avcılığı ile uğraşırlarmış; yaklaşık 3 dakika deniz dibinde kalıp zengin istiridye yataklarından inci toplayan Dubaililerin uğraşlarını küresel durgunluk ve dünya savaşları vurmuş. Üstüne üstlük Japonlar kültür incisi yetiştirmeyi kotarınca, Dubai’nin ekmeğini elinden almışlar. Yani Japon Yapmış, Dubai Batmış...



Dubai Müzesinde inci ticaretinin canlandırması. Japon (inciyi) yapmış, Dubai batmış!

Bu yıllarda Emirlikler arasında çekişmeler artmış, bir ara Dubai ve Abu Dhabi birbirilerine sert yapmışlar, araya bölgenin her daim candarması İngilizler girmiş. 1958’de Şeyh Raşid başa geldikten sonra, Kuveyt Emiri, Dubai haliç bölgesinin geliştirilmesi ve ticari gücünü geri kazanması için Dubai’ye okkalı bir yardımda bulunmuş. Haliç derinleştirilerek daha büyük teknelerin girişine imkan sağlanmış, inciden ümidini kesen Dubaililer altın ticaretine girişmiş.







Büyük caminin minaresinin gözetiminde canlı bir ticaret hayatı halen devam ediyor...

Haliç bölgesel bir ticaret limanı olarak geliştirilmiş, özellikle İran’a yakın olmanın avantajı ile ticaret yeniden toparlamış. Sonra da gelsin petrol... Hani adama nasıl zengin olduğunu sormuşlar, o da “bir elmayı bir liraya alıp iki liraya sattım, iki elma alıp dört liraya sattım... o sırada amcam öldü, mirasına kondum” demiş ya; işte Dubai de ticaretle yavaş yavaş gelişirken bir de bakmışlar petrol!



Petrol sonrası ayarsız zenginlik!

1966 yılında bulunan petrolün ardından petrol şirketlerine imtiyazlar verilmiş ve 1968 yılında petrol ihracı başlamış. Petrol ortak paydası altında Birleşik Arap Emirliklerini oluşturan anlaşma yapılmış ve 1971 yılında Dubai BAE’nin yedi emirliğinden biri olarak siyasi hayatına devam etmiş.



Emirliğe Petro-dolarlar akmaya başlasa da, Dubai’nin petrol geliri kısıtlı kalmış ve Maktum ailesi, 150 yıl önce olduğu gibi, Dubai’yi vergiden muaf bir iş/turizm/finans ve saire merkezine dönüştürmeye girişmişler. Jebel Ali Limanı, serbest bölge, Dünya Ticaret Merkezi, deniz suyunu tuzdan arındırma tesisleri, büyük bir havaalanı ve Emirates havayollarının kurulması derken ülkenin kaderi değişmiş.



(Sağda) Dünya Ticaret Merkezi Binası, Dubai'nin ilk gökdeleni...

Sonrası bilindik hikaye... Patlayan ekonomi, şişen gayrimenkul balonu, Emirliğin her köşesinden pörtleyen çılgın projeler, palmiye adası, Burj El Arap Oteli, Burj Khalifa kulesi, değeri günden güne artan ve bir gecede yere çakılan işyeri ve konut projeleri... Şehrin birbirine paralel gelişen aydınlık ve karanlık yüzleri..

___________________________________________
Ya AŞK'sındır yada A/Şıkkı SevgiLi..
Kiminde Tek Doğru oLurSun ;
Kiminde TeRcih meselesi..!